Darmstadts Mathildenhöhe: hotspot van de Jugendstil

Oude kunstenaarskolonie

Darmstadt ligt in de Duitse deelstaat Hessen, iets ten zuiden van Frankfurt. De stad heeft een gezellig en sfeervol centrum, met veel winkels die op loopafstand van elkaar bereikbaar zijn. De heuvel Mathildenhöhe is een blikvanger, want hier vestigde zich tussen 1899 en 1914 de Jugendstil-kunstenaarskolonie van Darmstadt, op uitnodiging van kunstminnaar en groothertog Ernst Lodewijk van Hessen-Darmstadt. Een letterlijk en figuurlijk hoogtepunt voor de moderne architectuur en kunstwereld: de innovatieve kunstenaars, architecten en ontwerpers zetten zich in voor een omgeving waar kunst met het leven verbonden werd. Volkskunst die voor iedereen bereikbaar zou zijn.

  
Een ansichtkaart van Darmstadt uit circa 1900.

Villa’s en Hochzeitsturm

Een belangrijke kunstenaar die veel op de Mathildenhöhe heeft ontworpen en er zich vestigde, is de Weense architect Joseph Maria Olbrich (1867-1908). De ambitieuze Olbrich beschreef aan de groothertog dat de kunstenaarskolonie ‘een complete stad’ moest worden, met als middelpunt ‘een tempel in een heilig woud’. Deze ‘tempel’ werd uiteindelijk het Künstlerhaus, dat samen met een aantal villa’s tussen 1899 en 1901 werd gebouwd. Later werd dit gebouw, dat van alle gemakken was voorzien zodat de kunstenaars hierin konden werken, omgedoopt tot het Ernst Lodewijkhuis. Olbrich ontwierp ook de bekende Hochzeitsturm (1906-1908), die aan de groothertog werd geschonken ter ere van zijn tweede huwelijk. De 48,5 meter hoge huwelijkstoren is versierd met beeldige mozaïek ‘De kus’ van Friedrich Wilhelm Kleukens. De toren, met de herkenbare en sierlijke vijf bogen, werd een icoon van de kunstenaarskolonie en is prachtig om te zien. 

Zelfontworpen huis

Peter Behrens (1899-1903) was één van de andere bewoners van de kolonie. In 1898 ontwierp hij de beroemde houtsnede De Kus, die onder meer te vinden is op de cadeaubonnen van Art Deco Webwinkel. De beroemde, uit Hamburg afkomstige schilder, ontwerper en architect ontwierp zijn huis zelf. Hij liet zich hiervoor inspireren door Art Nouveau-kunstenaars Henry van de Velde en Charles Rennie Mackintosh. De villa werd in de volksmond het Blauwe Wonder genoemd. En wonderlijk is het huis zeker, met hoge bogen in de gevels en ornamentloze gipsoppervlakken. De geglazuurde bakstenen maken het af.

Tentoonstellingen KKD

De kolonie werd in 1901 ingewijd, samen met de eerste tentoonstelling van de Künstlerkolonie Darmstadt (KKD). Het motto van de tentoonstelling, zo schrijft Michel Didier in vaktijdschrift Origine over de Mathildehöhe, was ‘ein dokument deutscher Kunst’. Geïnspireerd door de Engelse Arts and Crafts-beweging was er samen met Hessische ambachtslieden gewerkt aan totaalkunstwerken en een centrum van moderne kunstnijverheid. De KKD kende vier bouwtentoonstellingen, totdat in 1919 de Darmstadter Sezession werd opgericht. In 1937 stierf hertog Ernst Ludwig. Tijdens de Tweede Wereldoorlog verwoestten bombardementen een groot gedeelte van de stad, maar op de Mathildenhöhe is gelukkig nog veel ongeschonden gebleven, waaronder een zestal kunstenaarshuizen. Het prototype van moderne bouwtentoonstellingen is nog altijd te bewonderen. Net als de op de heuvel gelegen Russische kapel, de bomen en beelden op de Platanenhain en het museum Künstlerkolonie.

Een serie beelden op de Platanenhain en een beeld op het park op de Mathildenhöhe.

Darmstadt en Art Deco Webwinkel  

Is een tripje naar Darmstadt (nog) niet mogelijk maar heb je wel zin om de sfeer van de stad te proeven? In onze speciale categorie zijn prachtige artikelen te vinden die hun origine vinden in Darmstadt of geïnspireerd zijn op diverse kunstobjecten. Het is tevens mogelijk om een afspraak te maken om onze showroom te bezoeken. Art Deco Webwinkel is hét adres voor Art Nouveau en toegepaste kunst. Van De Kus tot één van onze stijlvolle meubelen en woonaccessoires: meubels, cadeaus en decoraties, woonaccessoires, sieraden en verlichtingsartikelen die een verhaal vertellen en een stempel drukken op het interieur. Beelden: De Blauwe Deel/Art Deco Webwinkel, Wikimedia Commons. Hoofdfoto: Wikipedia.